Θερμαϊκός κόλπος
Ο Θερμαϊκός Κόλπος είναι ο μεγαλύτερος κόλπος του Αιγαίου πελάγους. Βρέχει τη Θεσσαλονίκη στο βορειότερο σημείο του, την Πιερία στα δυτικά και τη Χαλκιδική στα ανατολικά. Το πλάτος του κυμαίνεται από 5 χιλιόμετρα στην περιοχή της Θεσσαλονίκης μέχρι 50 στο νοτιότερο τμήμα του. Στον Θερμαϊκό εκβάλλουν οι ποταμοί Αξιός, Αλιάκμονας, Λουδίας και Γαλλικός, καθώς και αρκετοί μικρότεροι. Στις δυτικές του ακτές δεσπόζουν τα Πιέρια όρη και ο Όλυμπος. Οι ακτές του συγκεντρώνουν μερικές από τις ομορφότερες παραλίες της Ελλάδας, τις οποίες επισκέπτεται μεγάλος αριθμός τουριστών.Πήρε το όνομά του από την Αρχαία Θέρμη, πόλη που βρισκόταν στην θέση της σημερινής Θεσσαλονίκης. Από τους Ρωμαίους ονομαζόταν Thermaicus ή Thermaeus sinus (Θερμαϊκός κόλπος) ή Macedonicus sinus (Μακεδονικός κόλπος).
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι φερτές ύλες από τον Αξιό και τον Αλιάκμονα σιγά σιγά θα σχηματίσουν... λιμνοθάλασσα . Το Δέλτα του ποταμού Αξιού επεκτείνεται προς τον Νότο με κατεύθυνση την Κατερίνη, στενεύοντας έτσι τον Θερμαϊκό Κόλπο. Σε λίγα χρόνια, λόγω των διαρκών προσχώσεων φερτών υλικών, αναμένεται να σχηματιστεί λιμνοθάλασσα μεταξύ των εκβολών Αξιού και Αλιάκμονα.
Μελετώντας την εξέλιξη των εκβολών δύο μεγάλων ποταμών δυτικά της Θεσσαλονίκης στο άμεσο μέλλον ενδέχεται... να περπατάμε ανοιχτά της Αγαθούπολης ή του Μακρύγιαλου Πιερίας. Ο Θερμαϊκός Κόλπος "στενεύει" προς τη βορειοδυτική όχθη του. Ο ποταμός Αξιός κατεβάζει σημαντικές ποσότητες φερτών υλικών στις εκβολές του, όπου σχηματίζονται προσχώσεις που δεν μπορούν να διαλυθούν από τα ανύπαρκτα κύματα στο αβαθές και κλειστό θαλάσσιο περιβάλλον του Κόλπου της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, ένα θαλάσσιο ρεύμα που ανεβαίνει από το πρώτο πόδι της Χαλκιδικής προς τη Θεσσαλονίκη, φθάνει ανοιχτά του Μεγάλου Εμβόλου στο Αγγελοχώρι και κατεβαίνει προς την Κατερίνη, παρασύρει φερτά υλικά στα δυτικά του Θερμαϊκού.
Ανοιχτά της Κατερίνης, όπου μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες ήταν θάλασσα, σήμερα έχουν σχηματιστεί έλη και αβαθή επικίνδυνα για τη ναυσιπλοΐα. Εκατοντάδες μέτρα από την ακτή, το βάθος της θάλασσας φθάνει τα δύο ή τρία μέτρα, σε πολλές περιπτώσεις ελάχιστα εκατοστά, ενώ τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκαν ξέρες και μικρά «νησάκια», όπου γεννήθηκαν νέα οικοσυστήματα.
Είναι πολύ πιθανό, λένε οι επιστήμονες, τα επόμενα χρόνια να σχηματιστεί μία λιμνοθάλασσα μεταξύ των εκβολών του Αξιού και του Αλιάκμονα, αφήνοντας όμως ανέπαφο το στόμιο εισόδου προς το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Το λιμάνι σώθηκε οριστικά τη δεκαετία του ΄30, χάρη στην εκτροπή δυτικότερα των εκβολών του ποταμού Αξιού. Έως τότε, Αξιός και Γαλλικός σχημάτιζαν κοινό Δέλτα στο Καλοχώρι και χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση το λιμάνι της Θεσσαλονίκης θα είχε αχρηστευτεί.
Η ραγδαία «προέλαση» του Δέλτα του Αξιού στον Θερμαϊκό Κόλπο, όμως, δημιουργεί κινδύνους για τη ναυσιπλοΐα από και προς το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Οι ναυτικοί χάρτες του Πολεμικού Ναυτικού που χρησιμοποιούν τα εμπορικά πλοία ανανεώνονται τακτικά, αφού τα αβαθή μεταβάλλονται με ταχύτατο ρυθμό. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο οι προσαράξεις μεγάλων πλοίων που μπαίνουν ανοιχτά και με ταχύτητα στο λιμάνι, χωρίς να γνωρίζουν την ιδιαιτερότητα της λεκάνης του Κόλπου ή αγνοώντας τους ραδιοφάρους περιμετρικά της.
Μελετώντας την εξέλιξη των εκβολών δύο μεγάλων ποταμών δυτικά της Θεσσαλονίκης στο άμεσο μέλλον ενδέχεται... να περπατάμε ανοιχτά της Αγαθούπολης ή του Μακρύγιαλου Πιερίας. Ο Θερμαϊκός Κόλπος "στενεύει" προς τη βορειοδυτική όχθη του. Ο ποταμός Αξιός κατεβάζει σημαντικές ποσότητες φερτών υλικών στις εκβολές του, όπου σχηματίζονται προσχώσεις που δεν μπορούν να διαλυθούν από τα ανύπαρκτα κύματα στο αβαθές και κλειστό θαλάσσιο περιβάλλον του Κόλπου της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, ένα θαλάσσιο ρεύμα που ανεβαίνει από το πρώτο πόδι της Χαλκιδικής προς τη Θεσσαλονίκη, φθάνει ανοιχτά του Μεγάλου Εμβόλου στο Αγγελοχώρι και κατεβαίνει προς την Κατερίνη, παρασύρει φερτά υλικά στα δυτικά του Θερμαϊκού.
Ανοιχτά της Κατερίνης, όπου μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες ήταν θάλασσα, σήμερα έχουν σχηματιστεί έλη και αβαθή επικίνδυνα για τη ναυσιπλοΐα. Εκατοντάδες μέτρα από την ακτή, το βάθος της θάλασσας φθάνει τα δύο ή τρία μέτρα, σε πολλές περιπτώσεις ελάχιστα εκατοστά, ενώ τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκαν ξέρες και μικρά «νησάκια», όπου γεννήθηκαν νέα οικοσυστήματα.
Είναι πολύ πιθανό, λένε οι επιστήμονες, τα επόμενα χρόνια να σχηματιστεί μία λιμνοθάλασσα μεταξύ των εκβολών του Αξιού και του Αλιάκμονα, αφήνοντας όμως ανέπαφο το στόμιο εισόδου προς το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Το λιμάνι σώθηκε οριστικά τη δεκαετία του ΄30, χάρη στην εκτροπή δυτικότερα των εκβολών του ποταμού Αξιού. Έως τότε, Αξιός και Γαλλικός σχημάτιζαν κοινό Δέλτα στο Καλοχώρι και χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση το λιμάνι της Θεσσαλονίκης θα είχε αχρηστευτεί.
Η ραγδαία «προέλαση» του Δέλτα του Αξιού στον Θερμαϊκό Κόλπο, όμως, δημιουργεί κινδύνους για τη ναυσιπλοΐα από και προς το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Οι ναυτικοί χάρτες του Πολεμικού Ναυτικού που χρησιμοποιούν τα εμπορικά πλοία ανανεώνονται τακτικά, αφού τα αβαθή μεταβάλλονται με ταχύτατο ρυθμό. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο οι προσαράξεις μεγάλων πλοίων που μπαίνουν ανοιχτά και με ταχύτητα στο λιμάνι, χωρίς να γνωρίζουν την ιδιαιτερότητα της λεκάνης του Κόλπου ή αγνοώντας τους ραδιοφάρους περιμετρικά της.
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ, ΑΠΘ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου